30 June 2021

ဝူဟန်ကိုဗစ် ဇွန် သုံးဆယ်။



ကမ္ဘာမှာ ဝူဟန်ကိုဗစ်ကြောင့် #ဝူနာ နည်းလာတယ်ဆိုပေမယ့် မြန်မာနဲ့ အိမ်နီးချင်းတွေ မပါပါဘူး။ အရင် ဝူနာများတဲ့ ယူအက်စ် ဥရောပ ဘရာဇီးနဲ့ အန္ဒိယတို့မှာ သိသာစွာ လျော့လာလို့ပါ။

.

ဒါတောင် တနေ့ သုံးသိန်းကျော် ဝူနေပါသေးတယ်။ တနေ့ ခြောက်ထောင်လောက် သေဆုံးနေပါသေးတယ်။

.

ဥရောပမှာ အင်္ဂလန်မှာ အထိန်းနိုင်ဆုံးဖြစ်ခဲ့ရာက ခု တနေ့ကို နှစ်သောင်းအထိ ပြန်များလာခဲ့ပါပြီ။ လူဦးရေရဲ့ ၇၅%လောက် ကာကွယ်ဆေး ပကျော့ထိုးပြီးကြပြီ။ နောက်တိုးဝူနာတွေက ကိုဗစ်မျိုးစိတ်သစ်ကြောင့် ဖြစ်တာလို့ဆိုကြပြီး ကာကွယ်ဆေးက ထိန်းနိုင်တယ်လို့တော့ ပြောကြပါတယ်။

.

ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ အများစုမှာလည်း လော့ဒေါင်းတွေ ဖွင့်လိုက်ပိတ်လိုက်ပါ။ အမြဲပိတ်ထားဖို့က စီးပွားရေးပြဿနာက ရှိသေးတာကိုး။ ကာကွယ်ဆေးထိုးလာနိုင်တာနဲ့အမျှ ကမ္ဘာကြီးပြန်ပွင့်လာမှာပါ။ ဒီနှစ်ကုန်လောက် ဖြစ်နိုင်မယ်။ 

.

အရှေ့တောင်အာရှမှာ ခုမှ ကာကွယ်ဆေး စရကြလို့ ထိုးရတာပါ။ ထိုင်းမှာ ဆေးလာထိုးသူ ထင်တာထက်နည်းနေလို့ ဆော်ဩနေရတယ်။ ဖိလစ်ပိုင်သမတကတော့ ဆေးမထိုးသူ ဖမ်းမယ်ဆိုဘဲ။ အင်ဒိုမှာ တရုပ်ကာကွယ်ဆေး ထိုးထားပြီးသူ ဆရာဝန် ၁၂ယောက် အသက်ဆုံးခဲ့ပြီတဲ့။

.

မြန်မာပြည်မှာ တနေ့ကို တထောင်ကျော် ဝူလာပါပြီ။ ဒါ ဆေးရုံတွေပိတ်လို့ စစ်မပေးနိုင်တဲ့ အနေအထားမှာ တွေ့တာပါ။ အပြည့်စစ်နိုင်ရင် သောင်းချီနေလောက်ပါပြီ။

.

အာရှနိုင်ငံတွေထဲ ဦးဆုံး ကာကွယ်ဆေးရခဲ့တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ၊ အခု ထပ်မရတော့ပါဘူး။ အပြင်ထုတ်မရောင်းတဲ့ ကာကွယ်ဆေးကို ပြင်ပဆေးရုံတွေ ဝယ်ထိုးခွင့်ပြုတယ်ဆိုတော့ တရုပ်နဲ့ရုရှဆေးဘဲ ရမယ်ထင်တယ်။ 

.

ကိုဗစ်ကုသဖို့ စင်တာတွေလည်း အလုံအလောက် မရှိနိုင်ပါ။ စစ်အာဏာသိမ်းအစိုးရဟာ ဝူဟန်ကိုဗစ်ကို ကာကွယ်ကုသဖို့ စေတနာလည်း ရှိဟန်မတူပါဘူး။ ရှိခဲ့ရင်လည်း ဆေးဝယ်ဖို့ပိုက်ဆံ လုံလုံလောက်လောက် ရှိမယ် မထင်ပါ။ ရှိခဲ့ရင်လည်း ရောင်းမယ့်သူ ရှိမှာမဟုတ်ပါ။ အဆက်အသွယ်ရှိ ပိုက်ဆံရှိတဲ့ နိုင်ငံတွေတောင် ဆေးလုဝယ်နေရတဲ့ အခြေအနေပါ။

.

ဒီတော့ လူအများစု ရောဂါပီးတဲ့အဆင့် herd immunity ရောက်အောင် အသက်တွေရင်းပြီး ဖြတ်ကျော်ရဖို့ ဖြစ်နေတယ်။ ကိုယ့်ဖာသာကို ဂရုစိုက်ကြမှ တော်ကာကျမယ်။ တနှစ်ကျော်လုပ်လာတဲ့ မတ်စ်တပ်၊ လက်ဆေး၊ လူကြားထဲ တတ်နိုင်သမျှ မသွားတာတွေ ဆက်လုပ်ကြရလိမ့်မယ်။

.

ဝူဟန်​ေဘးကင်းဝေးကြပါစေ။

15 June 2021

ဝူဟန်ကိုဗစ် ဇွန် ဆယ့်ငါး။

 

ကမ္ဘာမှာ #ဝူနာ ၁၇၇သန်း ကျော်သွားပြီ။ တကမ္ဘာလုံး အနေနဲ့ ဝူနှုန်း သိသိသာသာကျနေတယ်။   အဖြစ်များခဲ့တဲ့ ဥရောပနဲ့ တောင်မြောက် အမေရိကဘက်မှာ ကျလာလို့ပါ။ သို့သော် အချို့န ိုင်ငံတွေမှာ ဝူနှုန်းမြင့်နေဆဲပါ။ သေနှုန်းလည်း သိသာစွာကျပါတယ်။

.

အမေရိကန်ဆို မနေ့က ရှစ်ထောင်ဘဲ ဝူပါတယ်။ ခရီးသွားခွင့်တွေ မတ်စ်တပ်ဖို့မလိုတာတွေ များစွာလျော့ပေးလိုက်ပြီ။ ခုချိန်မှာ လူကြားထဲ မတ်စပ်တပ်သူကိုတောင် ဆေးမထိုးတဲ့ ငကြောင်ဆိုပြီး ဟားနေကြသူရှိသတဲ့။ မတ်စ်တပ်တဲ့ကိစ္စနဲ့ စူပါမားကက်တခုမှာ လူသေတဲ့အထိ သေနတ်ပစ်မှု ဖြစ်ခဲ့တယ်။ 

.



အင်္ဂလန်မှာလည်း ဒီလ၂၁ရက်နေ့ လော့ဒေါင်းဖြုတ်မလား စောင့်နေတာ နောက်လ၁၉ရက်အထိ တိုးလိုက်လို့ ဝန်ချုပ်ကို ဟားနေပါတယ်။ ဒေတာတွေ ဘာပြောင်းမှာမလို့ ရွှေ့နေလည်းပေါ့။ တရက် ဝူနာသစ် တထောင်အထိ ကျလာတဲ့ အင်္ဂလန်၊ လူဦးရေရဲ့ ၈၀% ဆေးထိုးပြီးတဲ့ အင်္ဂလန် ဘာကြောက်နေလည်းပေါ့။ သို့သော် ဒေတာတွေအရတော့ တရက်၇၀၀၀ခန့် ပြန်ဖြစ်နေတာ လေးငါးရက်ရှိလာပြီ။

.

ဇူလိုင် ဩဂုတ် ဥရောပခရီးသွားချိန်အမှီ ေဖြလျော့မှုတွေ လုပ်နေပေမယ့် အောင်မြင်မယ်မထင်ပါ။ ဝင်ထွက်ခွင့်ပေးမယ့် နိုင်ငံစာရင်း သတ်မှတ်ဖို့ကို ခက်နေတယ်။ ဥရောပအပြင်က နိုင်ငံတွေတော့ သွားလာခွင့်နိုင်ငံစာရင်းထဲ မစဥ်းစားသေးပါ။

.

ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ အများမှာ ကျပေမယ့် မြန်မာ့အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံတွေမှာ သိသာစွာ မကျသေးပါ။ မနေ့က ဝူနာသစ်နှုန်းနဲ့စီရင် ဇယားမှာ  မလေး ထိုင်းနဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ တို့က ၁၅ ၁၆ နဲ့ ၁၇ အသီးသီး ရှိကြပါတယ်။ လူဦးရေနဲ့ စဥ်းစားရင် စလုံးမှာ တနေ့ဆယ်ဦးဝူတာ အန္ဒိယမှာ တနေ့သုံးသောင်း ဝူတာထက်ဆိုးပါတယ်။ ဗီယက်နမ်နဲ့ ကမ်္ဘောဒီးယားမှာကို နေ့စဥ်ဝူ ရာဂဏန်းတွေ့နေတုံး။

.



ဆေးထိုးပြီးသူတွေကို စစ်ကြည့်တဲ့ စစ်တမ်းတခုအရ နှစ်ကြိမ်ဆေးထိုးပြီးရင် ပီဖိုင်ဇာက ၉၆% စိတ်ချရပြီး အက်စတြာဇနက္ကက ၉၂% စိတ်ချရပါသတဲ့။ စိတ်ချရတယ်ဆိုတာ ဆေးရုံတက်ဖို့လောက် နေမကောင်းမဖြစ်တာလို့ တွေ့လိုက်တာဘဲ။

.

မြန်ပြည်မှာတော့ ကိုညစ်ကြောင့် ပြေးပြီလို့ပြောကြတဲ့ ကိုဗစ်ပြန်ထောင်လာပါပြီ။ တိကျတဲ့ လုပ်ဆောင်ပေးမှုတွေမရှိဘဲ ညွှန်ကြားလွှာထုတ်ရုံနဲ့တော့ ကျောင်းတွေပြန်မဖွင့်သင့်ပါ။ လှည်းကူးမှ ကျောင်းတကျောင်းမှာ ကျောင်းသားတဝက်ကျော် ဝူနေလို့ Qစင်တာ ပို့ရမလိုဖြစ်နေတယ်။ အပြင်ကို မပြန့်ဖို့ဆုတောင်းနေရတယ်။ နိုင်ငံအနှံ့အပြားမှာလည်း ပြောက်ကျား ဝူတွေ့တဲ့သတင်းတွေ တွေ့နေရပါတယ်။

.

ဖေ့ဘုတ်ကြည့်သူတွေကတော့ လှိုင်သာယာဘက်မှာ ဝူစင်တာဆောက်တာ ဓာတ်ပုံတွေ့ရမှာပါ။ မပြီးသေးပေမယ့် ဘယ်လိုမှ အရင်အစိုးရခေတ် စင်တာတွေကို မမှီနိုငိပါ။ နည်းပညာရော စေတနာပါ မှီဖို့မလွယ်ပါ။ ပြည်သူတွေရဲ့ ပူးပေါင်းကူညီပ့့ံပိုးမှုလည်း မရနိုင်တော့ပါ။ ဒီတော့ ဝူမဖြစ်အောင် ကိုယ့်ဖာသာ ဂရုပြုကြပါတော့။

.

ဝူဟန်ဘေးကင်းဝေးကြပါစေ။ 

08 June 2021

ဝူဟန်ကိုဗစ် ဇွန် ရှစ်၊



ဂရဖ်မှာ မြင်တဲ့အတိုင်း ဧပရယ်လဆန်းက တဟုန်ထိုး ဒုအကျော့တက်ခဲ့တဲ့ကိုဗစ် ဇွန်လဆန်းမှာ တဟုန်ထိုး ပြန်ကျလာပါပြီ။ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ အားလုံးအတွက် ပြုစုထားတဲ့ ဂရဖ်ပါ။ စိတ်မကောင်းစရာကတော့ အဲ့ဒီကျတဲ့ နိုင်ငံတွေက  မြန်မာနဲ့ အိမ်နီးချင်းတွေ မဟုတ်တာပါဘဲ။

.

ဖြစ်ချိန်က တနေ့ကို သိန်းချီဝူခဲ့တဲ့ ယူအက်စ်၊ ဘရာဇီးနဲ့ အန္ဒိယမှာ သိသိသာသာကျသွားပါပြီ။ မနှစ်က ဥရောပမှာ ဆိုးခဲ့ပေမယ့် ခုတော့ထိန်းလာနိုင်ပြီ။ ပိုက်ဆံရှိတဲ့ နိုင်ငံတွေဆိုတော့ ဆေးထိုးနိုင်တာလည်း ပါမယ်ထင်ပါရဲ့။ 

.

ယူကေမှာတော့ တနေ့ တထောင်အထိ ကျပြီးမှ လေးငါးထောင် ပြန်ဝူလာလို့ စိုးရိမ်နေတယ်။ လူဦးရေရဲ့ ၇၀%ကျော် ပကျော့ထိုးပြီးကြပြီ။ အသက် ၂၉ကနေ ၂၅ အထိ ထိုးနိုင်ပြီလို့တောင် ကြေညာတာ တွေ့တယ်။ ဂျာမဏီမှာလည်း ဆေးထိုးဖို့ ဦးစားပေး အစီအစဥ် ဖျက်လိုက်ပြီး ဘယ်သူမဆို ထိုးလို့ရပြီတဲ့။ ပိုက်ဆံရှိတဲ့ နိုင်ငံတွေပင်လျှင် ကာကွယ်ဆေးရဖို့ လုံးပမ်းနေကြရတယ်။

.

မြန်မာနဲ့ အိမ်နီးချင်းတွေမှာတော့ ပြန်ဝူနေတယ်။ စလုံး မလေး ထိုင်း တရုပ်  ၊ ဘယ်နိုင်ငံမှ စိတ်မချရသေး။ စလုံး ထိုင်းနဲ့ မလေးမှာတော့ ဆေးထိုးနေကြပြီ။.မလေးမှာ ကောလဟလတွေကို တောနယ်အထိ လိုက်ရှင်းပြနေရတယ်။ ထိုင်းကတော့ ဒီလအတွင်း ပြည်တွင်းထုတ် အက်စတြာဇနက္ကဆေး ေခြာက်သန်းအထိ ထိုးပေးမယ်တဲ့။

.

အမေရိကမှာ ခရီးသွားလို့ရနေကြပြီ။ ဥရောပမှာ ခရီးသွားခွင့်ပြုမယ့် နိုင်ငံစာရင်း ထုတ်မယ်ဆိုတာ နိုင်ငံအလိုက် ရှုတ်ထွေးနေကြပုံဘဲ။.သူတို့ရဲ့ နွေရာသီကျောင်းပိတ်ရက်ရှည် ခရီးသွားရာသီ စပြီကိုး။

.

ခရီးသွားလုပ်ငန်းကနေ နိုင်ငံဝင်ငွေ အများဆုံးရတဲ့ ထိုင်းကတော့ အကြံကြီးကြံနေတယ်။ ကမ္ဘာလှည့်တွေ လာနိုင်ဖို့ Phuket Sandbox အစီအစဥ်လုပ်မယ်။ လာလည်သူတွေ ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးရမယ်။ ပထမတပတ် (နှစ်ပတ်လည်းပြောပြန်တယ်) ဟိုတယ်Qစရာ မလိုဘူး။.ကျွန်းပေါ်မှာ လွတ်လပ်စွာ လည်နိုင်တယ်။ တပတ်ပြည့်ပြီးလို့ ဝူမတွေ့ရင် ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ အခြားဒေသတွေ သွားနိုင်မယ်တဲ့။ ဟိုတယ်ခန်းထဲ qနေမယ့်အစား ကျွန်းqလုပ်ပေးလိုက်တာပါ။ ကျွန်းသားတွေကို ကာကွယ်ဆေး ဦးစားပေး ထိုးရမှာပေါ့။.ခရီးသွားတွေအတွက် နာမည်ကျော်လေကြောင်းလိုင်းတွေကလည်း ဖူးခက်ကိုပြန်ဆင်းဖို့ စီစဥ်နေကြပြီ။

.

မြန်ပြည်မှာတော့ စစ်ကောင်စီ အာဏာသိမ်းပြီးကတည်းက ဝူသတင်းမှန် မသိရတော့။ တနေ့ကသတင်းတခုမှာ ဝူဆေး ၁.၉သန်း ထိုးပြီးပြီတဲ့။ ဘယ်သူတွေလည်း မသိရသလို နှစ်ကျော့ပြီးတဲ့ အရည်အတွက်လည်း မတွေ့ပါ။

.

ဝူကတော့ မြန်ပြည်ဒေသ အနှံ့အပြားကို ပြန်ရောက်လာပါပြီ။ ဒေသအများမှာ ပြန်​တွေ့လာနေပြီ။ သေချာ Qတဲ့သတင်းတွေလည်း မတွေ့မိ။ ဝူထက်ဆိုးတဲ့သူတွေစီဘဲ စိတ်ရောက်နေကြတယ်။.ဒီတခါ ဝူရင် ကွကိုဘဲကုရမယ့် သဘောရှိလို့ ဂရုတော့ စိုက်စေချင်ပါတယ်။ အနည်းဆုံး အပြင်ထွက်တိုင်း မတ်စ်တပ်ကြပါ။



ဝူဟန်ဘေးကင်းဝေးကြပါစေ။