ဝူဟန်ကိုဗစ် အောက်တိုဘာ သုံးဆယ်။

ဝူဟန်ကိုဗစ် ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် သေဆုံးသူ ကမ္ဘာမှာ  ၅သန်း ကျော်ခဲ့ပြီ။ မြန်မာနိုင်ငံလို စာရင်းပျောက်တာတွေလည်း မနည်းဘူး ရှိဦးမယ်။ တိုးဖို့သာရှိတယ် လျော့စရာမရှိ။

.

ကူးစက်နှုန်းကလည်း ကျလာတယ်ဆိုပေမယ့် တနေ့လေးသိန်းကျော်ဆဲ။ အဲဒီလောက်ရောက်ရင် ပြန်များလာတတ်တာက နှစ်ခါရှိပြီ။ မနေ့က လေးသိန်းခြောက်သောင်းကျော်တိုးတယ်။ အမေရိကန်က ရှစ်သောင်းကျော်၊ ယူကေက လေးသောင်းကျော်၊ ရုရှက သုံးသောင်းကျော်၊ ဂျာမဏီ နဲ့ တူရကီက နှစ်သောင်းကျော် တိုးဝူဆဲ။

.

လူဦးရေများပြီး မြန်မာနဲ့ ဝေးတဲ့နိုင်ငံတွေက ကိစ္စမကြီး ဆိုနိုင်ပေမယ့် အနီးနားနိုင်ငံတွေကြည့်တော့ ဝူမကျသေး။ စလုံးက ၄၂၄၈ဝူ (၁၆သေ)၊ မလေးက ၆၀၆၀(၆၃)၊ ထိုင်းက ၈၉၆၈(၆၄) ။ မြန်မာစာရင်းတော့ မပြောတော့ပါ။

.

တရုပ်ပြည်မှာ ဝူသူ ဆယ်ဂဏန်းတွေ့နေတာ ရက်ဆက်လာပြီ။ လေပျံတွေ ရထားတွေရပ်၊ ခရီးသွားမှု ပိတ်။ လော့ဒေါင်းနဲ့ ဝူစစ်တာကို ဖိဖိစီးစီးလုပ်နေသတဲ့။ သတင်းတောင် အပြင်ထွက်ခံဟန် မတူဘူး။ လူဦးရေများပြီး မြို့တွေမှာ လူနေထူထပ်တော့ အဲ့လောက်လုပ်ကာမှ တော်ကာကျမှာဘဲ။ တရုပ်မှာ အောက်ဘရိတ်ဖြစ်ရင် အိမ်နီးချင်းတွေ အရင်ခံရမှာဘဲ။

.

သေချာလာတာကတော့ ကျွန်ုနိုင်ငံ နယူးဇီလန်မှာတောင် ဝူတရာကျော်တွေ့နေတော့ ခရီးသွားပိတ်နေယုံနဲ့ မကာကွယ်နိုင်လောက်တော့ဘူး။ စီးပွားရေးလည်း အတော်ထိနေကြပြီ။ ဝူစည်းကမ်းတွေ လိုက်နာပြီး ဖွင့်အလုပ်လုပ်ကြရလိမ့်မယ်။ 

.

ဒီနေရာမှာ ဝူကာကွယ်ဆေးက အရေးအပါဆုံးဘဲ။ ပြဿနာနှစ်ခုမြင်တယ်။ တခုက ဝင်ငွေနည်းနိုင်ငံတွေမှာ ကာကွယ်ဆေးလွှမ်းခြုံမှု နည်းနိုင်တယ်။ တကြိမ်မှမထိုးရသူတွေ အများကြီးရှိချိန် ဆေးအာနိသင်ကျလို့ ထပ်ထိုးကြရတော့ အားလုံးနီးပါး လွှမ်းခြုံဖို့ ခက်ပြီ။

.

နောက်ပြဿနာက ကာကွယ်ဆေးကို စိတ်မချလို့ မထိုးသူတွေဘဲ။ ကိုယ့်ယုံကြည်မှုဆိုပေမယ့် အများကိုထိခိုက်နိုင်လို့ mandate တွေထုတ် လုပ်သင့်လုပ်ရတော့မယ်။ ဂျာမဏီမှာ ဆေးရုံတွေပြန်ပြည့်လာတာ ကာကွယ်ဆေးကို အချိန်ယူ မစမ်းသတ်ထားလို့ မထိုးသူတွေများသတဲ့။ အချိန်ယူဖို့ နေနေသာသာ လူအားလုံးမသေခင် ဆေးပေါ်ဖို့ အတင်းရှာခိုင်းရတာ သဘောမပေါက်တာ အံ့ဩမိ။ အင်း ဆင်းရဲတဲ့နိုင်ငံမှာ ပြဿနာတမျိုး၊ ချမ်းသာတဲ့နိုင်ငံတွေမှာ ပြဿနာတမျိုးပါဘဲလား။

.

ဒီတော့ ဝူဟန်ကိုဗစ် ပေါ်ကတည်းက လိုက်နာခိုင်းတဲ့ နယူးနော်မယ်ကိုဘဲ လိုက်နာကြပါအုံး။ အပြင်ထွက်တိုင်း မတ်စ်တပ်၊ ပြန်လာရင် လက်ဆေး။ တတ်နိုင်သမျှ ခွာခွာနေ။ အခွင့်ရတာနဲ့ ကာကွယ်ဆေးထိုးထားပေါ့။

.

ဝူဟန်ဘေးကင်းဝေးကြပါစေ။

ပုဂံခေတ်ဝတ်ဆင်မှု တံဆိပ်ခေါင်း၊

 

မြန်မာဝတ်စားဆင်ယင်မှုစီးရီး ဒုတိယအသုတ်အဖြစ် ပုဂံခေတ်ဝတ်စားဆင်ယင်မှု တံဆိပ်ခေါင်း နှစ်ခေါင်း ယနေ့ထုတ်သည်။ FDC လည်းထုတ်ဝေသည်။ ပထမခေါင်းများလိုဘဲ ကျား မ ဝတ်စုံနှစ်မျိုးဖြင့် ထုတ်သည်။ တံဆိပ်ခေါင်း ၂၀၀ကျပ်စီနှင့် FDC ၂၀၀ကျပ်စီ။

.

ပထမခေါင်းများလိုဘဲ ကောက်ကြောင်းများ နောက်ခံအပြည့် ထည့်ထားသည်။ ယုတ်တရက်ကြည့်လျှင် ကျား မ ခေါင်း မကွဲ။ နောက်ခံအရောင် ဆင်တူ၊ အင်္ကျီအရောင် ဆင်တူ။ စီးရီးပီပီ ဒါကိုက စတိုင်ဟု သတ်မှတ်ရတော့မည်။ သို့သော် ဒီဇိုင်းပညာ နားမလည်သော တံဆိပ်ခေါင်းသမားတဦး အနေနဲ့ ပထမခေါင်းများထက်တော့ သာသည်လို့ထင်သည်။ တံဆိပ်ခေါင်း မပီသဘဲ ပိုစတာဆန်သည်တော့ ထင်မိ။

.

စီးရီးပီသတာ နောက်တခုက အင်္ဂလိပ်လို Bagan Era Traditional Costume Style ဆိုတာ တံဆိပ်ခေါင်းပေါ်မှာ မပါခဲ့။ FDC တွင်မူ ထင်ရှားစွာပါသည်။ ပုံက ရှုပ်ထွေးနေလို့ အင်္ဂလိပ်လို နိုင်ငံအမည်ပင် သေချာကြည့်ရသည်။ နိုင်ငံအမည် မြန်မာ အင်္ဂလိပ်လိုကို အခြားအရောင်သုံးလျှင် ပိုပေါ်လွင်မည်။

.

ယခုစီးရီးသည် မြန်မာအကြောင်း ပြည်ပနိုင်ငံများ တံဆိပ်ခေါင်းမှတဆင့် သိရန်လုပ်နိုင်သည်။ ယခုတော့ ပြည်ပ တံဆိပ်ခေါင်းစုသူများ အတွက် ရည်ရွယ်ဟန်မတူ။ ပြည်ပမှစုသူများ ကြိုက်ကြပါ့မလား မသိ။

ဝူဟန်ကိုဗစ် အောက်တိုဘာ နှစ်ဆယ့်သုံး၊

ကမ္ဘာမှာ #ဝူနာ ၂၄၃သန်း ကျော်ခဲ့ပြီ။ ဒါက စာရင်းပေါက်။ မြန်မာမှာလိုဘဲ စာရင်းမှာမပါတာ ဘယ်နှစ်ရာနှုန်းထိ ရှိနိုင်မယ်မသိ။ သေဆုံးသူကတော့ ဒီအကျော့မှာ အတော်လျော့တယ်။ ဆေးထိုးထားသူ များလာလို့ဘဲဖြစ်မယ်။ ဆေးထိုးထားရင် ဝူကူးတောင် အသည်းအသန်အထိ မဖြစ်တော့ဘူးကိုး။ သေဖို့လည်း ဝေးသွားတာပေါ့။ ဒါတောင် တကမ္ဘာလုံးမှာ ဝူကြောင့်သေသူ ငါးသန်းခန့်ရှိလာပြီ။

.

ဂရဖ်မှာကြည့်ရင် ဒီတကျော့ ဝူနှုန်းကျ​ေနတာ တွေ့မယ်။ သတိထားရမှာက အရင်အကျော့တွေမှာ တနေ့ဝူနှုန်း ဒီနေရာလောက်ရောက်ရင် ပြန်တက်လာတာ တွေ့မယ်။ သတိမပေါ့ကြသေးဖို့ လိုပါတယ်။ မြန်ပြည်မှာလည်း နယ်ဘက်တွေမှာ ဖြစ်နေသေးတယ် ကြားမိလို့ပါ။

.

ထူးဆန်းတာက အမေရိကန် နဲ့ အနောက်ဥရောပမှာ ဝူနှုန်း မကျတာကိုပါ။ အမေရိကားမှာ ခုနှစ်သောင်းရှစ်သောင်းထိ၊ ယူကေမှာ လေးငါးသောင်းအထိ၊ ပြင်သစ် ဂျာမဏီတို့မှာ တသောင်းနီးပါး နေ့စဥ်ဝူနေကြတုံး။ လူများတဲ့ အန္ဒိယနဲ့ ဘရာဇီးမှာ နေ့စဥ် နှစ်သောင်းအောက်ရောက်တာ ရက်အတော်ကြာလာပြီ။ စာရင်းမပေါက်တာတော့ အမြင့်ဆုံးအချိန်ကလို ရှိနိုင်သေးတာပါဘဲ။

.

ကမ္ဘာမှာ ဝူနာတသန်းကျော်တဲ့နိုင်ငံ ၃၆ နိုင်ငံ ရှိခဲ့ပြီဗျ။ အံ့ဩစရာက လူဦးရေ အများဆုံး တရုပ်ကြီးက ခုထိ တသန်းမပြည့်တာဘဲ။ ဝူသစ် ဆယ်ဂဏန်းလောက် ဖြစ်ပြီဆို ခရီးသွားခွင့်တွေပိတ်၊ လေယာဥ်ပျံတာရပ်၊ လော့ဒေါင်းတွေလုပ်၊ ဝူသူတွေ Qခိုင်းလုပ်နိုင်တော့ သိတ်မကူးဘူးပေါ့။ ဒါတောင် ဒီ်ရက်အတွင်း ဝူသူများလာလို့ လော့ဒေါင်းလုပ်တယ်ကြားတယ်။

.

အရှေ့တောင်အာရှ နိုင်ငံအများစု သိသိသာသာ မကျသေးဘူး။ ထိုင်းဆို နေ့စဥ် သောင်းဂဏန်း။ မလေးကတော့ သောင်းအောက် လျော့လာပေမယ့် လူဦးရေအချိုးနဲ့ဆို များတယ်ထင်မိ။ စင်ကာပူကတော့ သုံးထောင်ကျော်တာ ဆယ်ရက်လောက်ရှိပြီထင်တယ်။ ဒီလောက်ထိန်းနေရက်နဲ့။ သေဆုံးနှုံးတွေ အရမ်းမများကြလို့ တော်ပါသေး။

.

အဓိကက ဆေးတွေ့ဖို့ပါဘဲ။ တွေ့တဲ့ဆေးတွေ လူအားလုံးစီ ေဈးပေါပေါရောက်နိုင်ဖို့ပါဘဲ။ နောက်ဆုံးတွေ့ပြီး အသိအမှတ်ပြုဖို့ တင်ထားတဲ့သောက်ဆေးက ေဈးလည်းသက်သာ၊ ထုတ်ဖို့လည်းလွယ်၊ ထိန်းသိမ်းသယ်ပို့ဖို့လည်း ကရိကထမများတော့ အဲ့ဆေးပေါ် ပုံအားထားရမှာဘဲ။ အဲဒီဆေး အများစုလွှမ်းမခြုံနိုင်ခင် နောက်ထပ်မျိုးစိတ်သစ် မပေါ်ဖို့ ဆုတောင်းရမှာဘဲ။

.

ဝူဟန်ဘေးကင်းဝေးကြပါစေ။

HOME 2021

 

ဝူဟန်ကိုဗစ် အောက်တိုဘာ ဆယ့်ခြောက်၊

ကမ္ဘာမှာ #ဝူနာ ၂၄၀သန်း ကျော်သွားပါပြီ။ သေသူ လေးသိန်းသုံးသောင်းကျော်ပြီ။ Worldometer ရဲ့ဇယားအရ တချီတမောင်းတော့ လျော့လာပြန်ပြီ။ ပြန်မဝူကောင်းပါရဲ့။

.

ဝူအများဆုံး အမေကြီးကားမှာ ခုထိ တနေ့ကို ရှစ်သောင်းကိုးသောင်း ဝူနေတုံး။ ကာကွယ်ဆေးလည်း ထိုးချင်သူတိုင်း တတိယအကျော့ ဘူစတာရှော့ ဆိုတာတောင် ထိုးနိုင်နေပြီ။ ဒါပေမယ့် ဒယ်လ်တာမျိုးစိတ်ကြောင့် ဝူသူများနေဆဲ။

.

ဒုတိယနဲ့ တတိယအများဆုံး အန္ဒိယနဲ့ ဘရာဇီးမှာ သိသိသာသာကျသွားပြီ။ စာရင်းမတိကျနိုင်ပေမယ့် နှစ်နိုင်ငံလုံး တသောင်းကျော်ဘဲဝူတဲ့ ရက်များလာပြီ။ သို့သော်လည်း အင်္ဂလန်နဲ့ ဥရောပနိုင်ငံအချို့မှာ သုံးလေးသောင်း တနေ့ကို ဝူနေဆဲ။

.

ဝူဟန်ကိုဗစ် အပြီးမပျောက်ခင်မှာ လူတွေ နယူးနော်မယ်နဲ့ သွားလာလုပ်ကိုင် စီးပွားရှာဖို့ လုပ်နေရပြီ။ တနှစ်ခွဲကျော်ကြာလာတော့ ပိတ်ဆို့တားမြစ်ယုံနဲ့ မရတော့။ ကာကွယ်ဆေးထိုးထားရင် ဝူတောင် အသည်းအသန်မဖြစ်တော့ ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးသူတွေ သွားလာလှုပ်ရှားခွင့်ပေးရတော့မယ်။ တဖက်ကတော့ ဆေးထိုးမထားရင် သွားလာလှုပ်ရှားခွင့်ကို အမိန့်ထုတ် တားမြစ်ခံရမယ့် အခြေအနေ ဖြစ်လာမယ်။

.

ကာကွယ်ဆေးက ထိုးဆေးအပြင် မကြာခင် သောက်ဆေးနဲ့ပါ ထိန်းနိုင်တော့မယ်။ သောက်ဆေးက အလုပ်ရှုတ် သက်သာတဲ့အပြင် ကုသမှုမှာပါ သုံးနိုင်မယ်ဆိုဘဲ။ ထုတ်လုပ်ရာမှာလည်း ပိုလွယ်ကူဟန်ရှိလို့ အိမ်နီးချင်း ထိုင်း စင်ကာပူ မလေးနဲ့ ဗီယက်နမ်တို့ အန်ဒါလိုင်စင်နဲ့ ထုတ်ဖို့ စီစဥ်နေတယ်တဲ့။ တိုင်းရင်းဆေးခါးကြီးကနေ ကိုဗစ်ဆေးထုတ်ဖို့လုပ်နေတဲ့ ရွှေမြန်မာတွေစီက ဘာသံမှမကြားမိ။

.

ရွှေပြည်ရဲ့ ရန်ကုန်နဲ့ မန္တလေးမှာ ဝူကျသွားဟန်ရှိပေမယ့် နယ်တွေမှာဖြစ်တဲ့ သတင်းအချို့ကြားရတယ်။ ကာကွယ်ဆေးထိုးပေးတဲ့ သတင်းတွေ တွေ့ပေမယ့် အရည်အတွက် မပါပါဘူး။ ရန်ကုန် နေရာတချို့မှာတော့ အသက်၄၅ အထိ ထိုးလို့ရပြီတဲ့။ တနေ့က သတင်းတခုမှာ အန္ဒိယမှာ ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးသူများလာလို့ ပြည်ပသို့ ကိုဗီရှီးဆေး ပြန်တင်ပို့မယ်လို့ တွေ့အပြီး မြန်မာပြည်အတွက် ဆေးတသန်းခွဲရမယ် သတင်းတွေ့လိုက်တယ်။ တရုပ်ဆေး မကြိုက်သူတွေအတွက်ပေါ့။

.

တကမ္ဘာလုံးမှာ လူငယ်နဲ့ ကလေးတွေအတွက် ကာကွယ်ဆေး အသိအမှတ်ပြုတာ မတွေ့သေးဘူး။ အထူးသဖြင့် အသက် ၁၁နှစ် အောက်တွေအတွက် အပရူဗယ် တင်တာဘဲ တွေ့သေးတယ်။ တရုပ်ဆေးနှစ်မျိုးလုံး အသက်၁၈နှစ်အောက် ရပြီလား မသိပါ။ ဒီမှာ ကျောင်းဖွင်ဖို့ ကလေးတွေကို ထိုးပေးဖို့ စီစဥ်နေတယ် ကြားလို့်ပါ။ 

.

မနှစ်က ခေတ်စားခဲ့တဲ့ နယူးနော်မယ်ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို မမေ့ကြပါနဲ့။ ကိုဗစ်ကပ် ကမ္ဘာပေါ်က ပျောက်သွားသည်အထိ အတူယှဥ်တွဲ နေရမယ့်သဘော ရှိတယ်။ ဒီတော့ အပြင်ထွက်တိုင်း မတ်စ်တပ်ဖို့၊ ပြန်လာရင် လက်ဆေးဖို့ သတိထားလုပ်ကြပါအုံး။ အပြင်တော့ လိုအပ်ချက်တွေအရ သွားလာရမှာဖြစ်တော့ ပေါ့လို့တော့ မဖြစ်သေးပါ။

.

ဝူဟန်ဘေးကင်းဝေးကြပါစေ။