ကမ္ဘာကြီး လူ့အခွင့်အ​ရေးနှင့် မူစလင်​ဘာသာ

(Unicode version )

ပြင်​သစ်​နိုင်​ငံ ပါရီမြို့ သတင်​းစာတိုက်​တခုကို အစွန်​း​ရောက်​ မူစလင်​​သေနတ်​သမားများ ဝင်​​ရောက်​ပစ်​ခတ်​၍ ၁၂​ယောက်​​သေပြီး ​နောက်​ဆက်​တွဲဖြစ်​ရပ်​များတွင်​လည်​း လူအချို့ ထပ်​မံ​သေဆုံးခ့ဲပါသည်​။ သို့အတွက်​ မူစလင်​များ​ပေါ်တွင်​ မ​ကြေနပ်​မှုများ တိုးပွားလာ၍ ​သေဆုံးသူ ရဲတဦး၏ မိသားစုမှ မူစလင်​များနှင်​့ မသက်​ဆိုင်​​ကြောင်​း ပလီများကို မီးရှို့မှု ဖျက်​ဆီးမှုများ မလုပ်​ကြရန်​ ပန်​ကြားသည်​ကို တီ​ဗီတွင်​ ​တွေ့လိုက်​ရပါသည်​။ လွန်​ခ့ဲ​သော လအနည်​းငယ်​ကလဲ ဂျာမဏီရှိ မြို့ကြီးအချို့တွင်​ မူစလင်​ကိုးကွယ်​သူများ အသစ်​အ​ခြေခြ ခွင်​့ ထပ်​မံခွင်​့မပြုရန်​ ဆန္ဒပြကြသည်​ကို ​တွေ့လိုက်​ရပါသည်​။



Civilized ဖြစ်​​နေပြီဟု ဆို​သော အ​နောက်​ကမ္ဘာ၊ မူစလင်​များကို လက်​ခံရန်​ စတင်​ငြင်​းဆန်​လာပြီ​လော။ လူ့အခွင်​့အ​ရေးကို ဦးစား​ပေးလွန်​း​သော လူ့အဖွဲ့အစည်​းက လူ့အခွင်​့အ​ရေးကို definition အသစ်​ ဖွင်​့ဖို့ လိုလာမည်​​လော။



အ​ကြောင်​းမ့ဲ ​ပြောခြင်​းမဟုတ်​ပါ။ ပြင်​သစ်​နိုင်​ငံသည်​ အယင်​ကိုလိုနီ အာဖရိကမှ မူစလင်​နွယ်​ဝင်​များကို အ​မြောက်​အများ လက်​ခံထားပါသည်​။ ​တောင်​ပိုင်​းမြို့ကြီး မာ​ဆေးဆိုလျှင်​ ၇၀%​ကျော်​ရှိသည်​ဟုဆိုသည်​။ ​ရှေးကတည်​းက အတူတူ ​နေထိုင်​ခ့ဲကြသည်​။ ယခု​နောက်​ပိုင်​း​ရောက်​မှ ပြဿနာများ စလာတာဖြစ်​သည်​။ ဘာ​ကြောင်​့ပါနည်​း။



မူစလင်​ဘာသာသည်​လဲ religion ကိုးကွယ်​သည်​့ဘာသာတခု ဖြစ်​သည်​့အား​လျှော်​စွာ အကြမ်​းဖက်​မှုများ လုပ်​ခိုင်​းထားမည်​မထင်​ပါ။ လူ့​ဘောင်​အဖွဲ့အစည်​း အချင်​းချင်​း လက်​တွဲ​နေထိုင်​နိုင်​မည်​့ အယူအဆများသာ ​ဖော်​ပြထားမည်​ ထင်​ပါသည်​။ ကျွန်​​တော်​ အ​သေးစိတ်​ မ​လေ့လာဘူးပါ။ သို့​သော်​ ကိုးကွယ်​သည်​့ ဘာသာတို့ထုံးစံ လူတ​ယောက်​ချင်​း လူ့အဖွဲ့အစည်​းချင်​း သဟဇာတကျစွာ ယှဉ်​တွဲ​နေထိုင်​ဖို့ နည်​းလမ်​းများသာ သင်​ကြား​ပေးထားမည်​ ထင်​ပါသည်​။



ဒါဆို အဘယ်​​ကြောင်​့ အကြမ်​းဖက်​မှုများ ဖန်​တည်​း​နေကြသနည်​း။ ​မေးစရာ ရှိပါသည်​။ ကျွန်​​တော်​့အမြင်​က ပညာနည်​းပါးသူများနှင်​့ အစွန်​း​ရောက်​သမားများ ​ပေါင်​းမိသွား​သော​ကြောင်​့သာ ဖြစ်​ပါသည်​။ ​ရှေးယခင်​ကလည်​း အ​နောက်​ကမ္ဘာတွင်​ ခရစ်​ယာန်​အစွန်​း​ရောက်​များ ကြီးစိုးခ့ဲသည်​့ ​ခေတ်​များရှိခ့ဲသည်​။ ဘာသာ​ရေး စစ်​ပွဲများ ဖြစ်​ပွားခ့ဲသည်​။ ဥ​ရောပတွင်​ ​နောက်​အကျဆုံး ဘာသာ​ရေးအစွန်​း​ရောက်​ အကြမ်​းဖက်​များမှာ ​​မြောက်​အိုင်​ယာလန်​ အစွန်​း​ရောက်​ IRA များဖြစ်​သည်​။ သူတို့ဆို ခရစ်​ယာန်​ ဂိုဏ်​းကွဲ အချင်​းချင်​း ​ဆော်​ခ့ဲကြတာဖြစ်​သည်​။ ခု​တော့ ညှိနှိုင်​းမှုကို သ​ဘော​ပေါက်​သွားသဖြင်​့ ​အေးချမ်​းခ့ဲတာ နှစ်​နှစ်​ဆယ်​ ​ကျော်​ခ့ဲပြီ။



အင်္ဂလန်​သို့လဲ ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်​ကြီးပြီး​နောက်​ ကိုလိုနီ မူစလင်​နိုင်​ငံသားများ အလုံးအရင်​းဖြင်​့ ဝင်​​ရောက်​ခ့ဲသည်​။ သူတို့ အများစုသည်​ ပညာမတတ်​၊ သို့​သော်​ ပြဿနာ မဖြစ်​ခ့ဲရခြင်​းမှာ အစွန်​း​ရောက်​ သမားများ မ​ပေါ်​ပေါက်​​သေး၍ဟု ထင်​ပါသည်​။ ယခု​ခေတ်​ အစွန်​း​ရောက်​များ ​ပေါ်ချိန်​တွင်​ အင်္ဂလန်​​ရောက်​ တတိယမျိုးဆက်​များသည်​ ပညာတတ်​များ ဖြစ်​​နေကြပြီ။ အစွန်​း​ရောက်​များ မထိုး​ဖောက်​ နိုင်​ကြ​တော့။



​နောက်​တပိုင်​းက လူ့အခွင်​့အ​ရေး ပြဿနာ ဖြစ်​သည်​။ ပညာတတ်​ ချမ်​းသာသူများအတွက်​ လူ့အခွင်​့အ​ရေးက အ​ရေးကြီး​နေသည်​။ သူတို့က ပြည်​့စုံ​နေတာကိုး။ ဆင်​းရဲ စားစရာ မရှိသူုများကို လူ့အခွင်​့အ​ရေး ​ဟော​ပြော​နေလျှင်​ ဘာမျှ စိတ်​ဝင်​စားမည်​မဟုတ်​တာ ​သေချာသည်​။ မိမိဘဝ အသက်​ရှင်​​ရေးအတွက်​ ပထမဦးစား​ပေး ဖြစ်​​နေသည်​။ စာအုပ်​များထဲမှ သီအိုရီများသည်​ သူတို့အတွက်​ အလကားဟာ​တွေ။ ဒီလိုသူများကို​ အကြမ်​းဖက်​ဖို့ စည်​းရုံးရန်​ ဘာမျှမခက်​ခဲ။ အခြားတဖက်​မှ သူများကလည်​း မိမိတွင်​ရှိသည်​့ မ​လောက်​မငှ အနည်​းငယ်​ကို ​နေရာယူ လုရန်​လာလျှင်​ ပြန်​အကြမ်​းဖက်​ဖို့ ခုခံကာကွယ်​ဖို့ ဘာမျှလက်​တွန်​့​နေစရာ မလို။ မိမိဘဝ ရှင်​သန်​​ရေးအတွက်​ ပြန်​ခုခံကြမည်​သာ။



ဤလို အ​ခြေအ​နေမျိုးကို မြန်​မာနိုင်​ငံ အပါအဝင်​ ဖွံဖြိုးပြီးနိုင်​ငံများမှာ ခံစား​နေရတာ ကြာပြီ။ ဒါကို ဖွံဖြိုးပြီးနိုင်​ငံကြီးများက လူ့အခွင်​့အ​ရေးဆိုပြီး မူစလင်​ဘာသာဝင်​များကို ကူညီ ကာကွယ်​​စောင်​့​ရှောက်​ ခိုင်​း​နေသည်​။ မြန်​မာနိုင်​ငံသား အများစု အပါအဝင်​ ပညာမတတ်​သူ များပြား​သော နိုင်​ငံများက လက်​ခံနိုင်​စွမ်​း မရှိကြ။



 သို့​သော်​ ခု​တော့ ဖွံဖြိုးပြီး​သော အ​နောက်​နိုင်​ငံ​တွေပါ လှုပ်​လာကြပါပြီ။ လူ့အခွင်​့အ​ရေးကို အသား​ပေး၍ အာရပ်​နှင့်​ အာဖဂန်​၊ အီရတ်​တို့မှ ဒုက္ခသည်​များကို များပြားစွာ လက်​ခံခ့ဲ​သော ​အော်​ဇီလဲ ​နောက်​ပိုင်​း ဝင်​လာသူများကို လက်​မခံ​တော့။ ခိုးဝင်​လာသူများကို ပစိဖိတ်​အလယ်​ရှိ ​နော်​ရူးကျွန်​းသို့ ပို့ထားသည်​့ လူ့အခွင်​့အ​ရေး​လောက်​သာ လုပ်​နိုင်​​တော့သည်​။ ခု ဥ​ရောပမှာပင်​ စလာပါပြီ။ လူ့ အခွင်​့အ​ရေးတို့၏ ဆရာကြီး အ​မေရိကန်​ သည်​းမခံနိုင်​​တော့သည်​့ အချိန်​ထိ ကျ​န်​သူ​တွေ သည်​းခံ ​စောင်​့​နေရဦးမည်​လား။



 လူ့အခွင်​့အ​ရေး ကမ္ဘာအတွက်​ အဓိပ္ပါယ်​ ဖွင်​့ဆိုချက်အသစ်​​တွေ ​ပေါ်လာ​ဖို့ မ​ဝေး​တော့ပြီ ထင်​မိပါသည်​။

XxXxXx

(Zawgyi version)

ျပင္​သစ္​ႏိုင္​ငံ ပါရီၿမိဳ႕ သတင္​းစာတိုက္​တခုကို အစြန္​း​ေရာက္​ မူစလင္​​ေသနတ္​သမားမ်ား ဝင္​​ေရာက္​ပစ္​ခတ္​၍ ၁၂​ေယာက္​​ေသၿပီး ​ေနာက္​ဆက္​တြဲျဖစ္​ရပ္​မ်ားတြင္​လည္​း လူအခ်ိဳ႕ ထပ္​မံ​ေသဆံုးခ့ဲပါသည္​။ သို႔အတြက္​ မူစလင္​မ်ား​ေပၚတြင္​ မ​ေၾကနပ္​မႈမ်ား တိုးပြားလာ၍ ​ေသဆံုးသူ ရဲတဦး၏ မိသားစုမွ မူစလင္​မ်ားႏွင္​့ မသက္​ဆိုင္​​ေၾကာင္​း ပလီမ်ားကို မီး႐ိႈ့မႈ ဖ်က္​ဆီးမႈမ်ား မလုပ္​ၾကရန္​ ပန္​ၾကားသည္​ကို တီ​ဗီတြင္​ ​ေတြ႔လိုက္​ရပါသည္​။ လြန္​ခ့ဲ​ေသာ လအနည္​းငယ္​ကလဲ ဂ်ာမဏီ႐ွိ ၿမိဳ႕ႀကီးအခ်ိဳ႕တြင္​ မူစလင္​ကိုးကြယ္​သူမ်ား အသစ္​အ​ေျချခ ခြင္​့ ထပ္​မံခြင္​့မျပဳရန္​ ဆႏၵျပၾကသည္​ကို ​ေတြ႔လိုက္​ရပါသည္​။

Civilized ျဖစ္​​ေနၿပီဟု ဆို​ေသာ အ​ေနာက္​ကမာၻ၊ မူစလင္​မ်ားကို လက္​ခံရန္​ စတင္​ျငင္​းဆန္​လာၿပီ​ေလာ။ လူ႔အခြင္​့အ​ေရးကို ဦးစား​ေပးလြန္​း​ေသာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္​းက လူ႔အခြင္​့အ​ေရးကို definition အသစ္​ ဖြင္​့ဖို႔ လိုလာမည္​​ေလာ။

အ​ေၾကာင္​းမ့ဲ ​ေျပာျခင္​းမဟုတ္​ပါ။ ျပင္​သစ္​ႏိုင္​ငံသည္​ အယင္​ကိုလိုနီ အာဖရိကမွ မူစလင္​ႏြယ္​ဝင္​မ်ားကို အ​ေျမာက္​အမ်ား လက္​ခံထားပါသည္​။ ​ေတာင္​ပိုင္​းၿမိဳ႕ႀကီး မာ​ေဆးဆိုလွ်င္​ ၇၀%​ေက်ာ္​႐ွိသည္​ဟုဆိုသည္​။ ​ေ႐ွးကတည္​းက အတူတူ ​ေနထိုင္​ခ့ဲၾကသည္​။ ယခု​ေနာက္​ပိုင္​း​ေရာက္​မွ ျပႆနာမ်ား စလာတာျဖစ္​သည္​။ ဘာ​ေၾကာင္​့ပါနည္​း။

မူစလင္​ဘာသာသည္​လဲ religion ကိုးကြယ္​သည္​့ဘာသာတခု ျဖစ္​သည္​့အား​ေလ်ွာ္​စြာ အၾကမ္​းဖက္​မႈမ်ား လုပ္​ခိုင္​းထားမည္​မထင္​ပါ။ လူ႔​ေဘာင္​အဖြဲ႔အစည္​း အခ်င္​းခ်င္​း လက္​တြဲ​ေနထိုင္​ႏိုင္​မည္​့ အယူအဆမ်ားသာ ​ေဖာ္​ျပထားမည္​ ထင္​ပါသည္​။ ကြၽန္​​ေတာ္​ အ​ေသးစိတ္​ မ​ေလ့လာဘူးပါ။ သို႔​ေသာ္​ ကိုးကြယ္​သည္​့ ဘာသာတို႔ထံုးစံ လူတ​ေယာက္​ခ်င္​း လူ႔အဖဲြ႔အစည္​းခ်င္​း သဟဇာတက်စြာ ယွဥ္​တြဲ​ေနထိုင္​ဖို႔ နည္​းလမ္​းမ်ားသာ သင္​ၾကား​ေပးထားမည္​ ထင္​ပါသည္​။

ဒါဆို အဘယ္​​ေၾကာင္​့ အၾကမ္​းဖက္​မႈမ်ား ဖန္​တည္​း​ေနၾကသနည္​း။ ​ေမးစရာ ႐ွိပါသည္​။ ကြၽန္​​ေတာ္​့အျမင္​က ပညာနည္​းပါးသူမ်ားႏွင္​့ အစြန္​း​ေရာက္​သမားမ်ား ​ေပါင္​းမိသြား​ေသာ​ေၾကာင္​့သာ ျဖစ္​ပါသည္​။ ​ေ႐ွးယခင္​ကလည္​း အ​ေနာက္​ကမာၻတြင္​ ခရစ္​ယာန္​အစြန္​း​ေရာက္​မ်ား ႀကီးစိုးခ့ဲသည္​့ ​ေခတ္​မ်ား႐ွိခ့ဲသည္​။ ဘာသာ​ေရး စစ္​ပြဲမ်ား ျဖစ္​ပြားခ့ဲသည္​။ ဥ​ေရာပတြင္​ ​ေနာက္​အက်ဆံုး ဘာသာ​ေရးအစြန္​း​ေရာက္​ အၾကမ္​းဖက္​မ်ားမွာ ​​ေျမာက္​အိုင္​ယာလန္​ အစြန္​း​ေရာက္​ IRA မ်ားျဖစ္​သည္​။ သူတို႔ဆို ခရစ္​ယာန္​ ဂိုဏ္​းကြဲ အခ်င္​းခ်င္​း ​ေဆာ္​ခ့ဲၾကတာျဖစ္​သည္​။ ခု​ေတာ့ ညႇိႏိႈင္​းမႈကို သ​ေဘာ​ေပါက္​သြားသျဖင္​့ ​ေအးခ်မ္​းခ့ဲတာ ႏွစ္​ႏွစ္​ဆယ္​ ​ေက်ာ္​ခ့ဲၿပီ။

အဂၤလန္​သို႔လဲ ဒုတိယ ကမာၻစစ္​ႀကီးၿပီး​ေနာက္​ ကိုလိုနီ မူစလင္​ႏိုင္​ငံသားမ်ား အလံုးအရင္​းျဖင္​့ ဝင္​​ေရာက္​ခ့ဲသည္​။ သူတို႔ အမ်ားစုသည္​ ပညာမတတ္​၊ သို႔​ေသာ္​ ျပႆနာ မျဖစ္​ခ့ဲရျခင္​းမွာ အစြန္​း​ေရာက္​ သမားမ်ား မ​ေပၚ​ေပါက္​​ေသး၍ဟု ထင္​ပါသည္​။ ယခု​ေခတ္​ အစြန္​း​ေရာက္​မ်ား ​ေပၚခ်ိန္​တြင္​ အဂၤလန္​​ေရာက္​ တတိယမ်ိဳးဆက္​မ်ားသည္​ ပညာတတ္​မ်ား ျဖစ္​​ေနၾကၿပီ။ အစြန္​း​ေရာက္​မ်ား မထိုး​ေဖာက္​ ႏိုင္​ၾက​ေတာ့။

​ေနာက္​တပိုင္​းက လူ႔အခြင္​့အ​ေရး ျပႆနာ ျဖစ္​သည္​။ ပညာတတ္​ ခ်မ္​းသာသူမ်ားအတြက္​ လူ႔အခြင္​့အ​ေရးက အ​ေရးႀကီး​ေနသည္​။ သူတို႔က ျပည္​့စံု​ေနတာကိုး။ ဆင္​းရဲ စားစရာ မ႐ွိသူုမ်ားကို လူ႔အခြင္​့အ​ေရး ​ေဟာ​ေျပာ​ေနလွ်င္​ ဘာမ်ွ စိတ္​ဝင္​စားမည္​မဟုတ္​တာ ​ေသခ်ာသည္​။ မိမိဘဝ အသက္​႐ွင္​​ေရးအတြက္​ ပထမဦးစား​ေပး ျဖစ္​​ေနသည္​။ စာအုပ္​မ်ားထဲမွ သီအိုရီမ်ားသည္​ သူတို႔အတြက္​ အလကားဟာ​ေတြ။ ဒီလိုသူမ်ားကို​ အၾကမ္​းဖက္​ဖို႔ စည္​းရံုးရန္​ ဘာမ်ွမခက္​ခဲ။ အျခားတဖက္​မွ သူမ်ားကလည္​း မိမိတြင္​႐ွိသည္​့ မ​ေလာက္​မငွ အနည္​းငယ္​ကို ​ေနရာယူ လုရန္​လာလွ်င္​ ျပန္​အၾကမ္​းဖက္​ဖို႕ ခုခံကာကြယ္​ဖို႔ ဘာမွ်လက္​တြန္​႔​ေနစရာ မလို။ မိမိဘဝ ႐ွင္​သန္​​ေရးအတြက္​ ျပန္​ခုခံၾကမည္​သာ။

ဤလို အ​ေျခအ​ေနမ်ိဳးကို ျမန္​မာႏိုင္​ငံ အပါအဝင္​ ဖြံၿဖိဳးၿပီးႏိုင္​ငံမ်ားမွာ ခံစား​ေနရတာ ၾကာၿပီ။ ဒါကို ဖြံၿဖိဳးၿပီးႏိုင္​ငံႀကီးမ်ားက လူ႔အခြင္​့အ​ေရးဆိုၿပီး မူစလင္​ဘာသာဝင္​မ်ားကို ကူညီ ကာကြယ္​​ေစာင္​့​ေ႐ွာက္​ ခိုင္​း​ေနသည္​။ ျမန္​မာႏိုင္​ငံသား အမ်ားစု အပါအဝင္​ ပညာမတတ္​သူ မ်ားျပား​ေသာ ႏိုင္​ငံမ်ားက လက္​ခံႏိုင္​စြမ္​း မ႐ွိၾက။

 သို႔​ေသာ္​ ခု​ေတာ့ ဖြံၿဖိဳးၿပီး​ေသာ အ​ေနာက္​ႏိုင္​ငံ​ေတြပါ လႈပ္​လာၾကပါၿပီ။ လူ႔အခြင္​့အ​ေရးကို အသား​ေပး၍ အာရပ္​ႏွင့္​ အာဖဂန္​၊ အီရတ္​တို႔မွ ဒုကၡသည္​မ်ားကို မ်ားျပားစြာ လက္​ခံခ့ဲ​ေသာ ​ေအာ္​ဇီလဲ ​ေနာက္​ပိုင္​း ဝင္​လာသူမ်ားကို လက္​မခံ​ေတာ့။ ခိုးဝင္​လာသူမ်ားကို ပစိဖိတ္​အလယ္​႐ွိ ​ေနာ္​႐ူးကြၽန္​းသို႔ ပို႔ထားသည္​့ လူ႔အခြင္​့အ​ေရး​ေလာက္​သာ လုပ္​ႏိုင္​​ေတာ့သည္​။ ခု ဥ​ေရာပမွာပင္​ စလာပါၿပီ။ လူ႔ အခြင္​့အ​ေရးတို႔၏ ဆရာႀကီး အ​ေမရိကန္​ သည္​းမခံႏိုင္​​ေတာ့သည္​့ အခ်ိန္​ထိ က်​န္​သူ​ေတြ သည္​းခံ ​ေစာင္​့​ေနရဦးမည္​လား။

 လူ႔အခြင္​့အ​ေရး ကမာၻအတြက္​ အဓိပၸါယ္​ ဖြင္​့ဆုိခ်က္အသစ္​​ေတြ ​ေပၚလာ​ဖို႔ မ​ေဝး​ေတာ့ၿပီ ထင္​မိပါသည္​။