30 October 2025

ထရမ့်ရဲ့အာရှခရီးစဥ်

အမေရိကန် သံပဒတ်ကြီး ဒေါ်နွယ်ထွမ်းရဲ့ အာရှခရီးစဥ်ကို အောင်မြင်တယ်လို့ သတ်မှတ်ကြမယ်ထင်တယ်။ အထူးသဖြင့် တုတ်သံပဒတ်နဲ့ အစည်းအဝေးမှာ ပြဿနာမတက်ခဲ့ဘူးဆိုတော့လေ။ ကျနော့်အမြင်တော့ အရင်သူတင်ထားတဲ့အခွန်နှုန်း ပြန်လျော့ပေးတာ၊ အချို့ကုန်သွယ်မှု တင်တာကိုဆိုင်းငံ့ကြတာဆိုတော့ ဒုံရင်း ဒုံရင်းဘဲလို့ ထင်မိတယ်။ . ဒေါ်နွယ်ထွမ်းက သမတဖြစ်ကတည်းက ခရီးစဥ်တွေမှာ အားမနာပြောလေ့ရှိတယ်။ သူ့စီလာလည်သူတွေကိုလဲ အက်တီကက်မရှိ အပစ်တင်ပြောလေ့ရှိတယ်။ တီဗီရိုက်နေတဲ့ရှေ့မှာကို ပြောချပစ်တတ်တာ။ ကမ္ဘာ့ အင်အားအကြီးဆုံးနိုင်ငံရဲ့ သမတဆိုတော့လည်း သည်းခံနေကြရတာဘဲ။ . အာရှခရီးစဥ်ရဲ့ ပထမပိုင်း အာဆီယံဆွေးနွေးပွဲမှာတော့ အားလုံးအေးဆေးဘဲဗျာ။ ဘာမှအထူးထွေ အပစ်မတင်တဲ့အပြင် လာကြိုသူတွေကို ကပြသွားသေး။ ဒီပွဲမှာ ထိုင်း မလေး ကမ်ဗောဒီးယားတို့ အမြတ်ထွက်သွားကြတယ်။ လုပ်စားတတ်သူတွေကို ချီးကျူးလိုက်ပါတယ်။ . ဒုတိယ ဂျပန်ခရီးစဥ်မှာလဲ အေးဆေးပါဘဲ။ ဂျပန်ဝန်ချုပ်သစ် အမျိုးသမီးကို ချီးကျူးသွားတယ်။ ကုန်သွယ်ခွန်ကိစ္စလဲ ချောချောမွေ့မွေ့။ နောက်ဆုံး ကိုရီးယားမှာ တုတ်ကြီးနဲ့ ဆွေးနွေးပွဲဘဲ စောင့်ကြည့်နေတာ အခုပြန်ချိန်အထိ အေးဆေးပါ။ တုတ်ကြီးနဲ့ အခွန်ကိစ္စက ဦးဆုံးပြောခဲ့သလို ဒုံရင်းဘဲမှတ်တယ်။ . ဥရောပခရီးစဥ်တွေ သူ့စီလာညှိသူတွေကိုတောင် တင်းမာပြတတ်တဲ့ ဒေါ်နွယ်ထွမ်းကို အံ့သြမိလို့ပါ။ ဖြစ်နိုင်တဲ့ပအချက်က ဒီအာရှနိုင်ငံတွေကို သူငယ်နှပ်စားအဆင့်ဘဲ သူသတ်မှတ်ထားလို့ပါ။ အလေးထားစရာမလို၊ ဘယ်အချိန်ဘာလုပ်လုပ် ရမဲ့သူတွေလို့ ထင်ထားပုံဘဲ။ တုတ်ကြီးတယောက်ကိုဘဲ သူစိုးရိမ်လိမ့်မယ်။ ဂျပန်တောင် အေးဆေးလို့သတ်မှတ်ရင် အာဆီယံက အာပလာအဆင့်။ . ဒုအချက်က မြန်မာအပါအဝင် အာရှသားတွေရဲ့ ကိုယ့်ထက်အင်အားကြီးသူဆို ကြောက်ပြီး ''ပသ''လွှတ်တတ်တဲ့ ဓလေ့ကြောင့်ဖြစ်မယ်။ သူထက်ငါအပြိုင် ဝိုင်းမြှောက်ပေးလိုက်ကြတာနဲ့ သူကြေနပ်သွားလား မသိပါ။ ထုံးစံအတိုင်း ကိုယ်ကြောက်ရသူရှေ့ ဝတ်နေ၊ ပြန်တာနဲ့ ပိုနေမြဲကျားနေမြဲ ကိုယ်လုပ်ချင်ရာ ပြန်လုပ်ကြတော့မလား မသိပါ။ . မကြာခင်အတွင်း နောက်ဆက်တွဲ သတင်းတွေ ကြားရမယ်ထင်မိတယ်။ ကျနော့်ရဲ့ ထင်မြင်ချက်ရိုင်းသွားရင် ဆောရီးပါ အာရှသားတို့။

20 October 2025

တိုင်းရင်းသားတံဆိပ်ခေါင်း၊

တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများ ဘလောက်တံဆိပ်ခေါင်း ထွက်ပါတယ်။ လမ်းစဥ်ပါတီခေတ် အစဥ်သုံးထုတ်ခဲ့တဲ့ တံဆိပ်ခေါင်း ၈လုံးပုံကို ပြန်ထုတ်တာပါ။ ၂၀၀ကျပ်တန်အဖြစ် ထုတ်ဝေတော့ ဘလောက်ရှိတရွက် ၁၆၀၀ကျပ်ပါ။ ကွာလတီက ၈၇/၈၈လောက် အဲ့ဒီတုံးက အသုံးများတဲ့ ၁၅ါးတန်ခေါင်းကို ကွာလတီမျိုးစုံ အယ်ရာမျိုးစုံနဲ့ ရိုက်ထုတ်တာကို ပြန်သတိရစေပါတယ်။ . တံဆိပ်ခေါင်းကပ် စာထည့်တဲ့ခေတ် မဟုတ်လို့သာ တော်တော့တယ်။ အရင်ခေတ် ၁ါး ၂ါး ၅ါး တန်တွေနဲ့ ခုခေတ် ၂၀၀ိ တန်တွေနဲ့ ဆင်တူကုန်ပြီ။ အရွယ်ပါတူနေတော့ ဒုက္ခဘဲဗျို့။ . အရင်က မွန် ဗမာ ရခိုင် ပုံတွေက နိုင်ငံအမည် မတူညီစွာနဲ့ ၃မျိုးစီလောက် ထွက်ထားဘူးတော့ အခု ၄မျိုးရှိပြီထင်တယ်။ အရွယ်တော့ ဒီတခါ သေးသွားတာပေါ့။ . လုံးဝ လုံးဝကို မလုပ်သင့်ဘူး ထင်တာဘဲဗျာ။ sheet ထုတ်ချင်ဇောနဲ့ မလုပ်သင့်တာတွေ လုပ်နေကြတယ်ထင်တယ်။ အရင်တံဆိပ်ခေါင်း အဟေါင်းပုံကို အသစ်ပုံပြန်ထုတ်တာတွေ အများကြီးပါ။ နည်းနည်းလေ့လာလိုက်ရင်ကို တွေ့ကြမှာပါ။ . ထွက်ပြီးသားတံဆိပ်ခေါင်းပုံကို တန်ဖိုးပြောင်းပြီး ဒီလိုပြန်ထုတ်တာ ဂင်းနက်စ်ဝါးရကော့ဒ်မှာ ပါမလားမသိ။ အနည်းဆုံး ရီပလေ ဘလိအစ်ထ်အော်နော့ မှာတော့ ပါသင့်နေပြီထင်တာဘဲဗျာ။ နောက်ပြီး တံဆိပ်တုံး ၉မျိုးနဲ့ ဖျက်တုံးထုပေးတာလည်း စံချိန်လို့ ထင်တာဘဲဗျို့။

05 October 2025

တင်ညွန့်ရဲ့ ''မှီ'' ၊

စာရေးသူတဦးရဲ့ စာများကို သဘောကျပါလျှင် စာအုပ်ထွက်သည့်အခါ ဝယ်ယူအားပေးခြင်းသည် အကောင်းဆုံးအားပေးမှုဟု ထင်မိတယ်။ အထူးသဖြင့် အွန်လိုင်းပေါ်မှာ စာရေးသားသူများသည် စာမူခမရကြ။ သူတို့ရေးသည့် စာအုပ်ထွက်သည့်အခါ ဝယ်ဖတ်ပြီး အားပေးမည်ဟု စိတ်ကူးအတိုင်း (ဦး)တင်ညွန့်ရဲ့ ''မှီ'' ကို ဝယ်ဖတ်ခဲ့ပါတယ်။ . ဆရာဦးတင်ညွန့် စာရေးကောင်းတာ သူဖေ့ဘုတ်တွင် နေ့စဥ်ရေးနေသည့် စာများဖတ်သူတွေ သိပြီးသားပါ။ အခု ''မှီ''ကိုလည်း အပိုင်းနှစ်ဆယ်ကျော်အထိ ဆရာရဲ့ ဖေ့ဘုတ်အကောင့်နှစ်ခုမှာ ဖတ်ရကတည်းက စိတ်ဝင်စားစရာပါ။ အဆုံးအထိ မတင်ပေးဘဲ စာအုပ်ထွက်မှ ဇတ်သိမ်းသိလိုသူတွေ ဝယ်ဖတ်ရန် စီစဥ်ရေးသားခဲ့တာပါ။ . ဇတ်လိုက်က သူရေးနေကျစတိုင်အတိုင်း ပညာရေးဌာနမှ ဆရာ။ သိပ္ပံသမား၊ ရုပ်ဝါဒီကို ပိုမိုသဘောကျသူ။ သို့သော် သဘာဝလွန်ဖြစ်ရပ်များနှင့် ကြုံလာပြီး ဇတ်လမ်းတပုဒ် ဖြစ်လာပြီ။ ဘယ်လို အဆုံးသတ်မှာပါလိမ့်။ ဒီတခါတော့ ဆရာက မြန်မာပရိဿတ်ကြီးအကြိုက် အဆုံးသတ်ပေးလိုက်သည်ဟု ထင်မြင်မိပါတယ်။ . ဒီပုံစံမျိုးလေးတွေ ဆရာရေးလေ့ရှိပါတယ်။ အချို့ ဇတ်ကွက်များက အရင်ဖတ်ဖူးနေသလို ထင်မိတယ်။ သို့သော် ရေးဟန်ကောင်းတာကြောင့် ဇတ်အဆုံးအထိ စွဲဆောင်သွားနိုင်တဲ့ ဝတ္ထုတအုပ်ဖြစ်ကြောင်း အာမခံပါတယ်။ . မေက္ခစာအုပ်တိုက်မှ ထုတ်ဝေပြီး စာအုပ်တန်ဖိုး တသောင်းရှစ်ထောင်ကျပ်ပါ။